โกลบวาล์ว…คืออะไร (What is Globe Valve?)

โกลบวาล์ว (Globe Valve) เป็นวาล์วที่ถูกออกแบบมาเพื่อให้เป็นวาล์วควบคุม (Control Valve)

โดยสามารถปรับปริมาณของของเหลวภายในระบบได้ ของเหลวจะไหลจากด้านล่างขึ้นบน ลิ้นวาล์วปิดจากบนลงล่างใช้ในการควบคุมการไหลเพราะมีการหักเหทิศทางการไหลของของไหลให้ขึ้นไปในแนวตั้งฉากจึงหมุนเปิดและปิดได้ง่ายกว่า

สามารถใช้กับระบบที่มีความแตกต่างความดันสูงมากๆได้แต่เนื่องจากมีการเปลี่ยนทิศทางการไหล ความดันลดที่ตกคร่อมโกลบวาล์วมากขึ้นตามโกลบวาล์วจึงนิยมใช้เป็นอย่างมากในงานที่ต้องควบคุมอัตราไหลของของไหล

ชนิดของโกลบวาล์ว มีทั้งหมด 2 ชนิด

1. Single-Port
2. Double-Port

1. Single Port Globe Valve แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด

1.1 คอมโพซิชั่น ดิสค์ (Composition Disc)

• วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น ยาง, ไฟเบอร์ หรือ วัสดุผสมต่างๆ
• นิยมใช้กับงานประเภท น้ำร้อน, น้ำเย็น, กรด, ด่าง
• ทนต่อการกัดกร่อนของสารเคมี
• ไม่ค่อยต้านการไหล

• วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น เหล็กชุบ, แสตนเลส, บราช, เสตนไลท์
• แข็งแรง เปิด-ปิดง่าย
• ปิดได้แน่นโอกาสรั่วมีน้อย
• นิยมใช้สำหรับงานที่มีอุณหภูมิสูงๆ หน้าวาล์ว บริเวณ Disc และ Seat จะเชื่อมพอกด้วยลวดโลหะแข็งพิเศษเสตลไลท์ (Satellite) ส่วน Body จะเป็นวัสดุแสตนเลสสตีล (Stainless Steel)
• ควบคุมการไหลได้ดีพอสมควร

1.3 เทเปอร์ ปลั๊ก (Taper plug) หรือ นีดเดอล์ วาล์ว (Needle Valve)

• วัสดุที่ใช้ทำ พวกเหล็กชุบ, เหล็ก Satellite, เหล็ก Stainless
• พื้นที่กันรั่ว (Seal) มาก
• นิยมใช้กับประเภท งานปรับชนิดละเอียด งานความดันสูงแต่ปริมาณการไหลต่ำ และงานควบคุมการไหลที่ต้องการความแน่นอนสูง

• วาล์วชนิดนี้จะมี Seat 2 ชุด เพื่อไม่ให้ Packing ต้องรับความดันสูงขณะปิด
• การใช้งานวาล์วประเภทนี้ต้องพิถีพิถันสูง เพราะบดยากซ่อมยากและหากปิดแน่นเกินไปอาจทำให้รั่วได้ง่าย วาล์วชนิดนี้จะใช้งานเพื่อเบาหรือปรับควบคุมอย่างเดียวห้ามใช้เป็นวาล์วตัดตอน
• มีความดันสมดุลระหว่าง Port ทั้ง 2 ดังนั้นวาล์วยิ่งเล็กต้องใช้ Actuator ปรับได้ละเอียด ในกรณีเปลี่ยนรูปร่างของ Plug จะได้สภาพและปริมาณการไหลแตกต่างกันไป
• ออกแบบให้เปิดได้อย่างรวดเร็ว (Quick Opening) ซึ่งไม่เหมาะสำหรับการเบาหรือปรับ และให้อัตราการไหลเป็นอัตราส่วนตรงกับการเปิด (Linear) แต่กับงานพวกอุณหภูมิและความดันสูง Plug มักจะร้าวได้ง่ายเนื่องจากรูปร่างไม่เหมาะสมจึงเป็นจุดออ่อน

การตรวจสอบโกลบวาล์ว (How to Inspect Globe Valve)

• ก้านวาล์ว คด, งอ, ผุกร่อน, เป็นคราบรอยขุดขีดกินลึกหรือไม่
• ดูเกลียวก้านวาล์ว และเกรียวที่ Power Nut ว่าเสียหายหรือไม่

• พื้นที่บริเวณ Seat ที่ใช้ในการปิด
• ตรวจสอบรอยกัดอันเนื่องมาจากวาล์วรั่วที่ Disc และ Seat (Wire Drawing)
• การสึกกร่อนอันเนื่องมาจากการลดความดัน (Cavitation) ที่ Valve Body และ Bonnet